Werkoverleg als bouwsteen voor je werkplezier!

Prof. Dr. André Wierdsma
Nyenrode Business Universiteit

 Uit: Deep Democracy, Jitske Kramer

 

De aanpak ‘Deep Democracy’ gaat over het nemen van krachtige besluiten vanuit het combineren van de aanwezige diversiteit aan kennis, talenten, ervaringen en emoties. Het is een filosofie en methode ineen en biedt praktische kaders en technieken om met uitersten om te gaan en daarnaast inclusieve besluitvorming en verbindend, participatief en dienend leiderschap in de praktijk te brengen. Groepsbesluiten winnen aan kracht, doordat het sluimerende verschillen en verborgen oorzaken van conflicten sneller naar de oppervlakte brengt. 

Zijn we daar wel naar op zoek, c.q. waarom zouden we juist dat willen opzoeken? 
Immers, die verschillen in inzichten zijn vaak lastig te hanteren. Hadden we net een richting bepaald, komt er toch nog iemand met een andere mening… Hoe vaak betrappen we er ons achteraf niet op dat we het voorstel er alsnog doorheen drukken, mensen proberen te bewegen door ze te verleiden, motiveren en overtuigen. Vaak met een beperkt resultaat, zeker op de langere termijn.  

De reden is waarom de aanpak werkt ligt in het feit dat er wijsheid ligt in de afwijkende mening. De minderheid ziet immers iets wat de rest nog niet ziet. De wijsheid van de dwarskijker, de dromer, de waarschuwer biedt kans op groei, verbetering en de oplossing van problemen en mag daarom niet verloren gaan. Zie weerstand als een andere mening, een teken dat een stem nog niet is gehoord. 

Het niet serieus nemen van die afwijkende stem, die andere invalshoek, maakt dat deze in de onderstroom verdwijnt waar ze een eigen leven gaan leiden. Dit brengt meestal gedoe, geruzie, politieke spelletjes en inefficiëntie met zich mee. Deep Democracy biedt ruimte en mogelijkheid om verder te gaan en naar elkaar te luisteren, ieders gezichtspunt serieus te nemen. Ideeën en oplossingen liggen voor het oprapen als we er maar ruimte aan geven. Wijsheid is nodig om de juiste dingen te doen en is bepalend voor de effectiviteit. De data en informatie komen in gesprekken als eerste naar boven. Deep Democracy is op zoek naar de minderheidswijsheid achter de standpunten en ideeën zodat deze wijsheid het meerderheidsbesluit kan verrijken. 

De omgekeerde piramide van wijsheid

Veelgehoord: “We zeggen A, maar doen toch B…”
Democratische besluitvorming geeft meer ruimte aan inspraak; natuurlijk, dat passen we toe. En toch is de kans op sabotage groot. Als de meerderheid zegt: “We doen plan A”, is het namelijk onjuist om te denken dat de minderheid, die eigenlijk plan B wilde, nu ook opeens met hart en ziel voor plan A gaat. Deep Democracy streeft naar een unaniem besluit door, na een goede verkenning, het meerderheidsstandpunt als uitgangspunt te nemen, maar daar de wijsheid van de minderheid aan toe te voegen. Dat is geen kwestie van onderhandelen over de voorwaarden, een vrijbrief om te polderen, slappe compromissen sluiten of lobbyen voor het eigen standpunt. Het doel is een werkelijk ‘ja’ van alle betrokkenen, waarbij gevoelens en verschillende standpunten zijn uitgesproken en meegenomen. De stappen van de methode geven een praktische structuur om deze inclusieve vorm van besluiten nemen in de praktijk te brengen. Inclusieve leiders richten zich op verbinding, relaties en het scheppen van een context waarin de aanwezige kennis en kunde tot bloei kan komen. Door te streven naar meer inclusie, worden besluiten krachtiger en duurzamer. Deep Democracy biedt hiervoor een denkkader en praktische handvatten. 

Uitgangspunten van Deep Democracy